ပြည်မြန်မာ

Dhamma

Theravada Buddhism, one of the major branches of Buddhism, places great importance on the concept of Dhamma, also spelled as "Dharma" in Sanskrit. In the context of Theravada Buddhism, the term "Theravada Dhamma" refers to the core teachings, principles, and practices of this particular Buddhist tradition. Here are some key aspects of Theravada Dhamma: The Four Noble Truths: Theravada Buddhism, like all Buddhist traditions, upholds the Four Noble Truths as the foundation of its teachings. These truths are: The truth of suffering (dukkha) The truth of the cause of suffering (samudaya) The truth of the end of suffering (nirodha) The truth of the path to the end of suffering (magga) The Noble Eightfold Path: This is a central teaching of Theravada Buddhism, which outlines the path to the cessation of suffering and the attainment of enlightenment. The Noble Eightfold Path consists of eight interconnected aspects: Right View Right Intention Right Speech Right Action Right Livelihood Right Effort Right Mindfulness Right Concentration Meditation: Theravada Buddhism places a strong emphasis on meditation (bhavana) as a means to gain insight and develop mindfulness. The practice of Vipassana meditation, in particular, is highly regarded within this tradition. Pali Canon: Theravada Buddhism relies on the Pali Canon, also known as the Tipitaka, as its authoritative collection of scriptures. These texts contain the recorded teachings of the Buddha, and they are divided into three "baskets" (pitakas): the Vinaya Pitaka (rules for monastic discipline), the Sutta Pitaka (discourses of the Buddha), and the Abhidhamma Pitaka (philosophical and analytical texts). Monastic Tradition: Theravada Buddhism places a strong emphasis on monastic life and the sangha (community of monks and nuns). Monastic rules, known as the Vinaya, guide the daily lives and conduct of monastics. Emphasis on Self-Enlightenment: Theravada Buddhism places a strong emphasis on individual effort and self-enlightenment. While it respects the Buddha as the teacher, practitioners are encouraged to walk the path to enlightenment themselves. Theravada Dhamma emphasizes the pursuit of wisdom, ethical conduct, and mental development as the means to attain Nirvana, which is the ultimate goal of Theravada Buddhist practice. It is practiced predominantly in Sri Lanka, Myanmar, Thailand, Cambodia, and Laos, although it has followers and practitioners around the world.

ပင်မတက္ကသိုလ်ကြီး ၅ ခုနှင့် ဆင့်ပွားဗုဒ္ဓက္ကသိုလ်များ

၁။ နိုင်ငံတော် ပရိယတ္တိသာသနာ့တက္ကသိုလ်

၂။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာထေရဝါဒဗုဒ္ဓသာသနာပြုတက္ကသိုလ်

၃။ သီတဂူကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်

၄။ ရန်ကုန်(သာဓု)ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်

၅။ ဓမ္မဒူတဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်

Buddha

"Buddha" is a title that is commonly used to refer to Siddhartha Gautama, the founder of Buddhism. It is not a personal name but a honorific term. The word "Buddha" is derived from the Sanskrit and Pali word "Buddha," which means "awakened one" or "enlightened one." Siddhartha Gautama is also often referred to as "Shakyamuni Buddha," which means "the sage of the Shakyas."

Siddhartha Gautama lived in ancient India, traditionally believed to have been born in the 6th century BCE in what is now Nepal. He was a prince who, after witnessing the suffering and impermanence of life, renounced his princely status and began a spiritual quest for enlightenment. After years of meditation and seeking the truth, he is said to have attained enlightenment under the Bodhi tree in Bodh Gaya, India. This enlightenment involved an understanding of the nature of suffering, the cycle of birth and death (samsara), and the path to liberation from suffering.

The teachings of Siddhartha Gautama, as the Buddha, formed the foundation of Buddhism. His insights are summarized in the Four Noble Truths and the Noble Eightfold Path, which provide guidance on how to live a life free from suffering and attain enlightenment. Buddhism has since evolved into various schools and traditions, each with its own interpretations and practices, but the central figure of reverence in all Buddhist traditions is Siddhartha Gautama, the Buddha.

It's important to note that "Buddha" can also be used as a title for other individuals who have attained Buddhahood, although Siddhartha Gautama is by far the most widely recognized and revered Buddha in the world.

Sangha

The term "Sangha" has a specific and significant meaning in Buddhism, particularly Theravada and Mahayana Buddhism. It refers to the community of Buddhist monks, nuns, and, in a broader sense, all individuals who have taken refuge in the Three Jewels (the Buddha, the Dharma, and the Sangha) and are committed to following Buddhist teachings and practices. Here are the key aspects of the concept of Sangha in Buddhism:

Monastic Community: In its most specific sense, the Sangha refers to the community of Buddhist monastics, which includes monks (bhikkhus) and nuns (bhikkhunis). Monks and nuns play a central role in preserving and transmitting the teachings of the Buddha. They live in monastic communities, follow a code of conduct (Vinaya), and are dedicated to the pursuit of spiritual realization and the practice of the Dharma.
Three Jewels: In traditional Buddhist practice, individuals take refuge in the Three Jewels, which include the Buddha (the awakened one), the Dharma (the teachings and path to enlightenment), and the Sangha (the community of practitioners). Taking refuge in the Sangha signifies one's commitment to seeking spiritual guidance and support within the Buddhist community.
Noble Sangha: The Noble Sangha, or Ariya Sangha, refers to those individuals who have attained one of the four stages of enlightenment (stream-enterer, once-returner, non-returner, or arahant). These individuals are considered spiritually advanced and have gained profound insights into the nature of reality.
** Lay Community:** In a broader sense, the Sangha includes lay Buddhists who actively participate in Buddhist practices, rituals, and activities. Lay Buddhists provide support to the monastic Sangha through offerings, donations, and participation in religious festivals.
Spiritual Community: The Sangha is seen as a supportive and inspiring community that aids in one's spiritual development. It serves as a source of guidance, fellowship, and refuge for Buddhists on their spiritual journey.

The Sangha, along with the Buddha and the Dharma, forms one of the Three Jewels of Buddhism, which are central to the faith and practice of Buddhists. The Sangha plays a crucial role in the preservation and dissemination of Buddhist teachings, the cultivation of ethical conduct, and the promotion of the Dharma's practice and realization among its members and the broader Buddhist community.

သီတဂူနွယ်ဖွား ဆင့်ပွားဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်များ

ယနေ့ခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်များနှင့် ဗုဒ္ဓကောလိပ်များ ထွန်းကား လာသော ခေတ်ဖြစ်သည်။ ယခင်က ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ် ဟူသည် အနည်းကျဉ်းမျှသာ ရှိသည်။ သီတဂူဆရာတော်တို့ ရဟန်းပျိုဘဝက တက်ရောက်ခဲ့ကြသည့် ရန်ကုန် ပရိယတ္တိ သာသနာ့တက္ကသိုလ်သည် ယနေ့တိုင် ထင်ရှားဆဲဖြစ်သည်။ သီတဂူဆရာတော် ဓမ္မဒူတဆရာတော်နှင့် ဖားအောက်ဆရာတော်တို့သည် အတူသီတင်းသုံးဖော် သူငယ်ချင်းများ ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ သီတဂူဆရာတော်သည် အမေရိက ပြန်ကြွလာပြီးနောက် သဒ္ဓမ္မသီတဂူချောင်၏ ပဓာနနာယကဆရာတော်ဖြစ်လာခဲ့ပြီး စစ်ကိုင်းတောင် ရေအလှူတော်စီမံကိန်းကို ဆရာတော် ဦးနန္ဒမာလာ(ယခုပါချုပ်ဆရာတော်)နှင့် အတူ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်တော်မူခဲ့သည်။ ထို့နောက် သီတဂူဆေးရုံတော်နှင့် သီတဂူ ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ကြီးကို ဆက်လက် တည်ထောင်တော်မူခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က သီတဂူဆရာတော်သည် တက္ကသိုလ်၏ အဓိပတိဖြစ်ပြီး ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တနန္ဒမာလာင်္ကာရာဘိဝံသသည် ထိုတက္ကသိုလ်၏ ပါမောက္ခချုပ်ဆရာတော်ဖြစ်သည်။ "ပါချုပ်"ဟူသော အမည်ကို ထေရဝါဒဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ရောက်မှ ခေါ်ကြသည်မဟုတ် သီတဂူကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်မှာကတည်းက စာသင်သား အတိုကောက် မည့်ခေါ်ကြသည့် အမည်သညာသာဖြစ်သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ထေရဝါဒ တက္ကသိုလ်ဆိုလျှင် စစ်ကိုင်း သီတဂူကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ထက် ရှေးကျသည်။ ယခင် ထေရဝါဒ ပါချုပ်ဆရာတော် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တသီလာနန္ဒာဘိဝံသ ပျံလွန်တော်မူပြီး နောက်ပိုင်း သီတဂူကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ကြီး ပါချုပ် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တ နန္ဒမာလာလင်္ကာဘိဝံသ က ထေရဝါဒ ပါမောက္ခချုပ်အဖြစ် လွဲပြောင်း တာဝန် ယူခဲ့သည်။ ပါချုပ်ဆရာတော် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တ နန္ဒမာလာလင်္ကာဘိဝံသ သည် ထေရဝါဒသို့ ရောက်ရှိသွားသော်လည်း သီတဂူကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ကြီး၏ ပါချုပ်ရာထူးသည် ပါချုပ်ဆရာတော် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တ နန္ဒမာလာလင်္ကာဘိဝံသ သာဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည်။ ပရိယတ္တိသာသနာ့တက္ကသိုလ်သည် ရန်ကုန် မန္တလေး ဌာနနှစ်ခုဖြစ်လာပြီး ပရိယတ္တိသာသနာ့တက္ကသိုလ် ဆရာကြီး ဦးမြင့်ဆွေ၏ သာဓုဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ် သည်လည်း တိုးလာခဲ့သည်။ သီတဂူကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ကြီးသည်လည်း ရန်ကုန် မန္တလေး နှစ်ခုတိုးလာခဲ့သည်။ သန်လျင်သီတဂူ ကို သီတဂူကထိကဆရာတော် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တသီဟဉာဏာလင်္ကာရက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး တောင်ငူသီတဂူကေတုမတီကို သီတဂူကထိဆရာတော် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တတိက္ခသာရ က တည်ထောင်ခဲ့သည်။ သီတဂူပညာရေးမှူး ဆရာတော် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တပညာသီဟာလင်္ကာရ က သီတဂူသောတုဇနဝိဇ္ဇာလယကောလိပ် ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ သီတဂူဆရာတော်သည် မိမိ၏မိတ်ဆွေကြီး ဓမ္မဒူတဆရာတော်၏ တပည့်ကြီး တစ်ပါးဖြစ်သော ဆရာတော် ဦးပညိဿရကို ချီးမြောက်သောအားဖြင့် "ဒေါက်တာ" ပြီးအောင်လုပ်စေခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဆရာတော် ဦးပညိဿရသည် "အဘိဝံသ" ဘွဲ့တံဆိပ်တော်နှင့် "Ph.D(ပါရဂူ)" ဒေါက်တာ ဘွဲ့တို့ကို ပြီးမြောက်ကာ ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တပညိဿရာဘိဝံသ ဖြစ်လာခဲ့ပြီးနောက် ရန်ကုန်သီတဂူဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်တွင် ကထိကအဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်တော်မူခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဆရာတော် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တပညိဿရာဘိဝံသသည် ဆယ်မိုင်ကုန်း ဓမ္မဒူတတောရသာသနာ့ရိပ်သာ တွင် ဓမ္မဒူတဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ကြီးကို ဖွင့်လှစ်တော်မူလျက် ယခုအခါ ဓမ္မဒူတတက္ကသိုလ် ရန်ကုန်ဌာနခွဲ(စမ်းချောင်း)နှင့် မော်လမြိုင်ဌာနခွဲ ဟူ၍ ထပ်မံ တိုးလာခဲ့သည်။ ရန်ကုန်သီတဂူဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်မှလည်း ဆရာတော် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တသုတစာရာလင်္ကာရက တြိရတနာဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ကို တည်ထောင်တော်မူခဲ့ပြီး သန်လျင်သီတဂူဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်မှ ဆရာတော် ဒေါက်တာ ဘဒ္ဒန္တပညာစက္က က ဂလိုဘယ်ဓမ္မဖောင်ဒေးတက္ကသိုလ်ဟူ၍ ထပ်မံ ဖွင့်လှစ်တည်ထောင်မူခဲ့သည်။ ရန်ကုန်သီတဂူဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ် ကျောင်းသား ဟောင်းဖြစ်သော ဒေါက်တာအရှင်ဉတ္တမာနန္ဒ(သီရိလင်္ကာ)သည် မန္တလေးတွင် ဓမ္မဓရဘာသန္တရဗုဒ္ဓကောလိပ်ကို တည်ထောင်တော်မူ၍ ရန်ကုန်သီတဂူဗုဒ္ဓ တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားဟောင်း အရှင်တေဇနိယ(Ph.D Thesis) က ဓမ္မဘဏ်ဗုဒ္ဓကောလိပ် ကို တည်ထောင်မူခဲ့သည်။

ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်နှင့်ဗုဒ္ဓကောလိပ်အများစုသည် သီတဂူတက္ကသိုလ်များ၏ ပင်မဌာနချုပ်ဖြစ်သော စစ်ကိုင်း သီတဂူကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ကြီးမှ ခွဲထွက် လာခဲ့ကြသော တက္ကသိုလ် ကောလိပ်များဖြစ်ကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဤသည်ကား သီတဂူနွယ်ဖွား ဆင့်ပွားဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်များ၏ အကျဉ်းမျှသာ တင်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည်။

အရှင်ပညာသိရီ(ပါရဂူကျမ်းပြုဓမ္မသုတေသီ)

Page updated

Google Sites

Report abuse